Aansprakelijkheid olieverfproducent

Arnold is reeds 20 jaar kunstschilder en heeft met zijn schilderskunst internationale bekendheid verworven. Hij maakt voornamelijk grote werken in olieverf. De toegepaste technieken zijn divers. Kenmerkend voor zijn stijl is dat de verf afwisselend van zeer dun tot zeer dik wordt aangebracht (variërend van enkele micrometers tot vele millimeters dik). De verfkleuren worden slechts weinig of in het geheel niet gemengd en vaak rechtstreeks vanuit de tube op het doek aangebracht. In de periode 1991 tot en met 1995 behoorde vleeskleur nr. 213 van Schmincke tot zijn favoriete kleuren. Het was juist deze kleur die hij veelvuldig direct vanuit de tube op het doek aanbracht. In 1995 moest Arnold op een andere kleur overstappen, omdat Schmincke de betreffende kleur door een andere verving. 

Schmincke is een bekende Duitse kunstschilder-materialen-leverancier met lange ervaring op het gebied van de productie van hoogwaardige olieverven. Schmincke kan in dit opzicht direct worden vergeleken met bijvoorbeeld het Nederlandse Talens en het Engelse Winsor en Newton. Verven van de voornoemde drie leveranciers zijn bij vrijwel iedere gerenommeerde kunstschildermaterialenhandel in Nederland te koop. 

Arnold ontvangt op 11 september 2001 zijn eerste klacht over druipende verf op een door hem gemaakt schilderij. Vanaf dat tijdstip neemt het aantal klachten toe.  

Volgens waarneming van Arnold droogt alle verf in eerste instantie “normaal” op en ontstaan er pas jaren later (nadat de doeken zijn verkocht) druipsporen vanuit de vleeskleurige verf (nr. 213). Ook doeken uit dezelfde serie die nog in het bezit zijn van Arnold ontwikkelen identieke druipsporen. 

Omdat Arnold de betreffende verf direct vanuit de tube heeft aangebracht is hij van mening dat hij geen verkeerde mengingen kan hebben gemaakt die verantwoordelijk kunnen zijn voor het ontstaan van druipsporen. Arnold stelt daarom dat de verf ondeugdelijk is en dat Schmincke een vergoeding moet betalen voor de schade die voortvloeit uit het druipgedrag van de door Schmincke op de markt gebrachte verf. 

Schmincke is echter van mening dat de verf onjuist is toegepast. Deze zou veel te dik zijn opgebracht, waardoor problemen niet konden uitblijven. 

Eindvonnis na deskundigenbericht. De deskundigen hebben geconcludeerd dat de oorzaak van het druipen van de verf - bij toepassing van de verf in dikke lagen - in belangrijke mate is gelegen in de samenstelling van de verf.

Aanvullende overwegingen rechter: 

Vakbekwaamheid van de kunstschilder De “Oude Meesters” uit de schilderkunst brachten hun verflagen dun op. Enige studie van olieverfmaterialen leert dat het aanbrengen van verven in dikke lagen riskant is. Ook is het uit diverse leerboeken bekend dat in olieverven oliën worden toegepast met verschillende droogeigenschappen. Hier komt bij dat diverse leveranciers van kunstschilderverven speciale pasteuze additieven verkopen om met de olieverf te mengen wanneer het de bedoeling is de verf dik op het doek aan te brengen. In het geschil is opvallend dat nergens uit blijkt dat Arnold informatie heeft ingewonnen over de (on)mogelijkheden om de vleeskleurige verf in dikke lagen aan te brengen. 

Schmincke heeft geen documentatie aangeleverd over de verven. Hieruit had bijvoorbeeld duidelijk kunnen worden of Schmincke hulpmiddelen in het assortiment had voor het pasteus aanbrengen van olieverven. Of wanneer dit niet het geval is, had er wellicht een waarschuwing in de documentatie kunnen hebben staan over de risico’s die zijn verbonden aan het in dikke lagen aanbrengen van olieverven. Aangezien er diverse kunstenaars zijn die olieverf dik aanbrengen, bijvoorbeeld door middel van technieken met schildermessen, zou een dergelijke waarschuwing op zijn plaats zijn. 

De rechter concludeert dat de producent met het op de markt brengen van de Fleischfarbe nr. 213 een product in het verkeer heeft gebracht dat bij normaal gebruik voor het doel waarvoor het bestemd was - het (kunst)schilderen in dikke lagen daaronder begrepen - schade veroorzaakt, zodat de producent onrechtmatig jegens Arnold, als afnemer van de verf, heeft gehandeld.

Het beroep op eigen schuld aan de zijde van Arnold wordt afgewezen. Arnold behoefde geen rekening te houden met de mogelijkheid dat de klachten zouden optreden bij zijn wijze van schilderen.

Home